🇮🇷جنگ اسرائیل و ایران: پژواک امپراتوریها، پیشگویی ژیرینوفسکی و سایه امپریالیسم غربی

فهرست مطالب
- مقدمه: جنگ اسرائیل و ایران در بستر تاریخی
- پیشگویی ژیرینوفسکی: صدایی از روسیه
- نقشه قرن نوزدهم: جنگ کریمه و طراحیهای امپراتوری
- ایران به عنوان هدف استراتژیک: از امپراتوری تا نفت
- سایه بلند امپریالیسم غربی و تکهتکهشدن خاورمیانه
- از نظریه تا واقعیت: جنگ امروز اسرائیل و ایران
- رسانه، پروپاگاندا و نبرد روایت
- درسهای تاریخ: حاکمیت و مقاومت
- نتیجهگیری: آیندهای آزاد از سلطه امپریالیسم
- منابع

🌍 مقدمه: جنگ اسرائیل و ایران در بستر تاریخی
جنگ اسرائیل و ایران یک رویداد ناگهانی نیست، بلکه فصل جدیدی از تاریخ پرچالش، قدرتطلبی، مداخله و مقاومت در خاورمیانه است. در حالی که خبرها بر حملات موشکی و بحرانهای دیپلماتیک تمرکز دارند، جریانهای عمیقتر تاریخی نشان میدهد که دخالت همیشگی قدرتهای غربی در شکلدهی، تقسیم و بیثباتسازی منطقه، یک الگوی تکرارشونده است.
یکی از برجستهترین صداها برای افشای این تداوم تاریخی، ولادیمیر ژیرینوفسکی، سیاستمدار و تحلیلگر ژئوپلتیک روسی بود. هشدارهای ژیرینوفسکی درباره استراتژیهای غرب در خاورمیانه، بهویژه نسبت به ایران، لنزی ارزشمند برای درک ریشههای جنگ اسرائیل و ایران ارائه میدهد. تحلیل او نقاط اتصال جاهطلبیهای امپراتوری قرن نوزدهم تا بحرانهای امروز را روشن میکند و نشان میدهد سایه امپریالیسم غربی همچنان بر منطقه سنگینی میکند.
در این مقاله، پیشبینیهای ژیرینوفسکی، ریشههای مداخلات غرب و تأثیرات آن بر جنگ اسرائیل و ایران را بررسی میکنیم و نشان میدهیم که این جنگ، بازتابی از مبارزه بزرگتر برای حاکمیت و تعیین سرنوشت است.

🔮 پیشگویی ژیرینوفسکی: صدایی از روسیه
ولادیمیر ژیرینوفسکی فراتر از یک سیاستمدار روس، ناظری تیزبین بر تحولات جهانی بود که بارها درباره اهداف بلندمدت غرب در اوراسیا هشدار داد. او معتقد بود بحرانهای امروز خاورمیانه، از جمله جنگ اسرائیل و ایران، نتیجه راهبردهایی است که بیش از یک قرن پیش توسط امپراتوریهای غربی تدوین شد.
نکات کلیدی از دیدگاه ژیرینوفسکی:
- طرحریزی تاریخی: به باور ژیرینوفسکی، نقشه نفوذ و کنترل خاورمیانه، بهویژه ایران، در زمان جنگ کریمه در قرن نوزدهم تهیه شد.
- مداخله غرب: هدف نهایی غرب جلوگیری از قدرتگیری دولتهای مستقل و قدرتمند در منطقه است؛ از تحریم اقتصادی تا تقابل نظامی.
- بیثباتسازی و تکهتکهکردن: ژیرینوفسکی معتقد بود بهار عربی، تغییر رژیمها و درگیریهای جاری، بخشی از راهبرد عمدی برای تضعیف و تقسیم خاورمیانه است.
- پیامدها: او پیشبینی کرد هر جنگ بزرگی با حضور ایران، نه تنها کشور را بلکه کل منطقه را بیثبات خواهد کرد، امنیت انرژی جهان را تهدید میکند و خطر تقابل قدرتهای جهانی را افزایش میدهد.
امروز، هشدارهای ژیرینوفسکی بیش از هر زمان دیگری طنینانداز شده، چرا که جنگ اسرائیل و ایران در سایه مداخله مجدد غرب و تشدید تنشها در جریان است.

🏰 نقشه قرن نوزدهم: جنگ کریمه و طراحیهای امپراتوری
برای درک ریشههای جنگ اسرائیل و ایران باید به قرن نوزدهم و دوران «بازی بزرگ» بازگردیم؛ زمانی که امپراتوریهای اروپایی برای سلطه بر آسیا و خاورمیانه رقابت میکردند.
جنگ کریمه ۱۸۵۳-۱۸۵۶:
در این جنگ، روسیه با ائتلافی از بریتانیا، فرانسه، امپراتوری عثمانی و ساردینیا روبهرو شد. نتیجه جنگ، تنها بر سر تصرف سرزمین نبود، بلکه دسترسی به بنادر گرم، کنترل مسیرهای تجاری و نفوذ ژئوپلتیک مطرح بود.
جدول: بازیگران اصلی جنگ کریمه و اهداف آنها
امپراتوری | اهداف کلیدی | راهبرد در خاورمیانه |
روسیه | دسترسی به مدیترانه، گسترش به جنوب | ایجاد اتحادها، تثبیت نفوذ در دریای سیاه |
بریتانیا | جلوگیری از توسعه روسیه | کنترل سوئز، نفوذ در ایران و مسیرهای تجارت |
فرانسه | حمایت از عثمانی، افزایش نفوذ | افزایش حضور در شمال آفریقا و شام |
عثمانی | حفظ سرزمین و وضعیت موجود | همکاری با بریتانیا و فرانسه |
برنامههای امپراتوری برای خاورمیانه
- مسیرهای نفوذ: استراتژیستهای بریتانیایی و فرانسوی به دنبال راههایی برای رسیدن به جنوب روسیه از طریق قفقاز، ایران و عثمانی بودند.
- تفرقه بینداز و حکومت کن: قدرتهای امپریالیستی ترجیح میدادند سرزمینهای بزرگ را به واحدهای کوچکتر و قابل کنترل تقسیم کنند؛ سیاستی که بعدها در تقسیمات مرزی و قیمومتهای استعماری تکرار شد.
ارتباط با دیدگاه ژیرینوفسکی:
ژیرینوفسکی معتقد بود همین جاهطلبیهای امپراتوری در قرن نوزدهم، الگوی سیاستهای بعدی غرب را شکل داد. رقابت برای کنترل ایران و همسایگانش فقط بحث قدرت نبود؛ بلکه هدف اصلی جلوگیری از چالش روسیه و بازیگران منطقهای با سلطه غرب بود.
🛢️ ایران به عنوان هدف استراتژیک: از امپراتوری تا نفت
اهمیت ژئوپلیتیک ایران
ایران همواره در چهارراه امپراتوریها و مسیرهای تجاری قرار داشته و موقعیت جغرافیایی، منابع طبیعی و سیاستهای مستقل آن را همواره به هدفی جذاب برای مداخلات خارجی بدل کرده است.
- رقابت انگلیس و روسیه: کنوانسیون ۱۹۰۷ میان این دو قدرت، ایران را به حوزههای نفوذ تقسیم کرد.
- کشف نفت: کشف نفت در اوایل قرن بیستم علاقه قدرتهای غربی به ایران را بهشدت افزایش داد.
- مداخلات مدرن: کودتای ۱۹۵۳ علیه دکتر محمد مصدق، نخستوزیری که در پی ملیکردن نفت ایران بود، نمونهای آشکار از دخالت غرب است.
تداوم راهبرد
از دوران «بازی بزرگ» تا جنگ سرد و فراتر از آن، الگو ثابت ماند: ایران باید ضعیف، تقسیمشده یا وابسته باقی بماند. تحریمها، تهدیدهای نظامی و حمایت از جنبشهای مخالف، ابزارهایی برای فشار به ایران و وادار کردن آن به تبعیت از منافع غرب بودهاند.

🌏 سایه بلند امپریالیسم غربی و تکهتکهشدن خاورمیانه
مرزهای استعماری و سیاست «تفرقه بینداز و حکومت کن»
پس از جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراتوری عثمانی، موج جدیدی از استعمار غربی آغاز شد. مرزهایی دلبخواهی و بدون توجه به واقعیات قومی و مذهبی ترسیم شد که کشورهایی جدید و قابل کنترل به وجود آورد.
- توافق سایکس-پیکو (۱۹۱۶): طرح محرمانه انگلیس و فرانسه برای تقسیم خاورمیانه.
- نظام قیمومت: بریتانیا و فرانسه عراق، سوریه، لبنان و فلسطین را تحت عنوان «قیمومت» در اختیار گرفتند.
تداوم تکهتکهسازی
در نگاه ژیرینوفسکی، این روند تکهتکهسازی هرگز پایان نیافت. هدف غرب نه فقط کنترل منابع، بلکه جلوگیری از قدرتگیری کشورهایی چون ایران برای به چالش کشیدن نظم موجود بود.
نمونههای معاصر:
- عراق و سوریه: جنگها و اشغال این کشورها را ضعیف و تقسیم کرده است.
- تحریمها و تغییر رژیم: ایران دهههاست هدف تحریمها و تهدیدهای مکرر برای تغییر حکومت قرار دارد.
🔥 از نظریه تا واقعیت: جنگ امروز اسرائیل و ایران
آخرین تحولات
جنگ اسرائیل و ایران که اکنون وارد پنجمین روز درگیری آشکار شده، به وضوح خطراتی را که ژیرینوفسکی هشدار داده بود، نمایان میسازد. باران موشکی، حملات به زیرساختها، جنگ سایبری و تلفات غیرنظامی در صدر اخبار است اما الگوی فشار و بیثباتسازی خارجی همچنان زیرپوست رویدادها جریان دارد.
جدیدترین وقایع (تا ژوئن ۲۰۲۵):
- حملات موشکی: دو طرف به تبادل حملات موشکی پرداختهاند؛ ایران مراکز نظامی و اطلاعاتی اسرائیل را هدف قرار داده و اسرائیل زیرساختهای هستهای و انرژی ایران را بمباران کرده است.
- تأثیر بر غیرنظامیان: هزاران نفر از تهران و سایر شهرها گریختهاند و زیرساختهای هر دو کشور به شدت آسیب دیده است.
- واکنشهای بینالمللی: آمریکا، قدرتهای اروپایی و بازیگران منطقهای بیانیههایی صادر کردهاند اما اغلب واکنشها بازتابدهنده منافع راهبردی آنهاست، نه دغدغه واقعی برای صلح.
دیدگاه ایران
ایران تأکید میکند که اقداماتش در دفاع از خود و در پاسخ به تجاوز اسرائیل و کارزار گستردهتر غرب برای تضعیف حاکمیت ملی انجام میشود. مقامات ایرانی میگویند عملیات نظامیشان هدفمند و با تلاش برای پرهیز از تلفات غیرنظامی و جلوگیری از تشدید بحران صورت میگیرد.

📰 رسانه، پروپاگاندا و نبرد روایت
سوگیری رسانههای غربی
رسانههای غربی اغلب ایران را آغازگر جنگ اسرائیل و ایران معرفی میکنند و زمینه تاریخی دخالت خارجی و بیثباتسازی منطقه را نادیده میگیرند. کنترل روایت به غرب امکان توجیه تحریمها، اقدام نظامی و تداوم مداخله را میدهد.
نقش رسانههای جایگزین و منطقهای
در مقابل، رسانههای ایرانی و منطقهای چرخه تجاوز، تاریخچه طولانی دخالت غرب و هزینههای تحمیلشده بر مردم عادی را برجسته میکنند. آنها به تناقضگویی قدرتهای غربی اشاره دارند که در عین ادعای دموکراسی و حقوق بشر، از مداخلاتی حمایت میکنند که این ارزشها را نقض میکند.
اهمیت روایت
همانطور که ژیرینوفسکی تاکید میکرد، نبرد فقط در میدان جنگ نیست، بلکه در عرصه اطلاعات و ادراک نیز جریان دارد. کنترل روایت، واکنشهای بینالمللی و افکار عمومی را شکل میدهد و بر مسیر و نتیجه جنگ تأثیرگذار است.
💡 درسهایی از تاریخ: حاکمیت و مقاومت
تاریخ چه میآموزد؟
- تداوم راهبردهای امپریالیستی: روشهایی که در قرن نوزدهم شکل گرفتند، مانند “تفرقه بینداز و حکومت کن”، کنترل اقتصادی و مداخله نظامی، امروز نیز در منطقه جریان دارند.
- اهمیت حاکمیت ملی: فقط دولتهای قوی و مستقل میتوانند در برابر سلطه خارجی ایستادگی کنند و مسیر آینده خود را تعیین نمایند.
- وحدت بر تفرقه: تکهتکه شدن منطقه فقط به نفع منافع خارجی بوده است. همکاری منطقهای، نه تفرقه، راه رسیدن به صلح و پیشرفت است.
لزوم یک رویکرد جدید:
جنگ اسرائیل و ایران نشان میدهد که الگوهای قدیمی امپریالیسم و مداخله، فقط به خشونت و بیثباتی بیشتر منجر میشود. اکنون زمان آن رسیده که جامعه جهانی حق تعیین سرنوشت ایران و دیگر قدرتهای منطقه را به رسمیت بشناسد و سایه سلطه خارجی را کنار بگذارد.
🕊️ نتیجهگیری: به سوی آیندهای آزاد از سلطه امپریالیسم
جنگ میان ایران و اسرائیل فقط یک بحران محلی یا منطقهای نیست؛ بلکه محصول راهبردهای چندصد ساله کنترل امپریالیستی است، همانطور که ژیرینوفسکی هشدار داده بود. رنج مردم عادی، تخریب زیرساختها و خطر گسترش جنگ، نتیجه مستقیم سیاستهایی است که سلطه را بر همکاری و تفرقه را بر وحدت ترجیح میدهند.
اگر جهان میخواهد از چرخه بیپایان درگیری در خاورمیانه عبور کند، باید با میراث امپریالیسم غربی روبهرو شود و از حاکمیت و عزت همه ملتها—بهویژه ایران—حمایت کند. فقط در این صورت است که منطقه میتواند به آیندهای بر پایه صلح، عدالت و احترام متقابل امیدوار باشد.
📚 منابع
- CNN (2025). گزارش زنده: حملات موشکی اسرائیل و ایران، حمله به تهران، خطر برای خامنهای.
https://edition.cnn.com/world/live-news/israel-iran-attacks-06-17-25-intl-hnk - خبرگزاری فارس (2025). سپاه: مرکز تروریستی موساد اسرائیل هدف حمله موشکی قرار گرفت.
https://farsnews.ir/Rahgozar_b/1750155254634994530/IRGC%3A-Israeli-Mossad-Terror-Center-Targeted-in-Missile-Strikes - الجزیره (2025). اخبار فوری، جهان و ویدئو از الجزیره.
https://www.aljazeera.com/ - ژیرینوفسکی، و. (2018). سخنرانیها و گفتوگوها درباره ایران و خاورمیانه.
- روگان، ا. (2015). سقوط عثمانیها: جنگ بزرگ در خاورمیانه، ۱۹۲۰-۱۹۱۴.
- فرامکین، د. (1989). صلحی برای پایان همه صلحها: سقوط امپراتوری عثمانی و پیدایش خاورمیانه مدرن.
- کدی، ن. ر. (2006). ایران مدرن: ریشهها و نتایج انقلاب.
- کینزر، س. (2003). همه مردان شاه: کودتای آمریکایی و ریشههای ترور در خاورمیانه.
- آرشیو ملی بریتانیا (1907). کنوانسیون انگلیس-روسیه درباره ایران، افغانستان و تبت.
- سایکس، م. و پیکو، ف. ج. (1916). توافقنامه سایکس-پیکو (توافق انگلیس-فرانسه درباره خاورمیانه).
- پروژه آوالون، مدرسه حقوق ییل (1916). توافقنامه سایکس-پیکو.
https://avalon.law.yale.edu/20th_century/sykes.asp - آژانس بینالمللی انرژی اتمی (2025). گزارشهایی درباره برنامه هستهای ایران.
- بیبیسی نیوز (2025). توضیح: چرا ایران و اسرائیل در جنگ هستند؟
https://www.bbc.com/news/world-middle-east
دفتر تاریخنگار وزارت خارجه آمریکا. کودتای ۱۹۵۳ در ایران.
https://history.state.gov/milestones/1953-1960/iran-coup
Golden Mart
پلی میان شما و موفقیت
گلدن مارت ، پلتفرم آنلاین بین المللی چند منظوره با داشتن امکاناتی نظیر :
- هایپر مارکت برای تمامی محصولات
- پلتفرم B2B تبلیغات و ثبت بین المللی کسب و کار
- ژورنال خبری ، علمی و اقتصادی
می باشد .
۱- هایپرمارکت برای تمامی محصولات
وب سایت بینالمللی گلدن مارت ،یک هایپرمارکت بدون مرز انلاین می باشد . در هرکجای جهان که هستید محصولاتی از تازهترین مواد غذایی تا جدیدترین گجتهای تکنولوژی، مد، کالاهای خانگی و بسیاری موارد دیگر را به شما عرضه میکند.
۲-پلتفرم B2B تبلیغات و ثبت بین المللی کسب و کار
وب سایت چند زبانه بینالمللی گلدن مارت پلتفرمی تخصصی برای تبلیغات و گسترش کسب و کار شما و پلتفرم ارتباطی امن و مطمئن بین، خریداران و فروشندگان، عمده فروشان و خرده فروشان، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان به صورت جهانی می باشد .در گلدن مارت، ما فضایی منحصر به فرد را ایجاد کردهایم که نیازهای متنوع کاربران برای خرید، فروش یا مبادله کالاها و خدمات با یکدیگر پاسخگو باشد .کاربران میتوانند نیازهای خود را درتبلیغات انواع گستردهای از دستهبندیها که شامل موارد زیر است، تامین کنند :
- آگهی خودرو: خرید و فروش و اجاره انواع وسایل نقلیه از خودرو سدانها تا کامیونها، از خودروهای الکتریکی تا خودروهای کلاسیک، موتورسیکلت و دیگر وسایل نقلیه .
- آگهی املاک: خرید و فروش و اجاره آپارتمان ، ویلا ، فضاهای تجاری ، دفتر کار ، مغازه ، انبار ، سوله.
- آگهی لوازم الکترونیک: جدیدترین گجتها، لوازم خانگی و لوازم جانبی الکترونیکی
- آگهی پوشاک و جواهرات : پوشاک برای همه سنین، اکسسوری ، کفش و جواهرات.
- مبلمان: خرید و فروش مبلمان مسکونی و اداری جدید و دست دوم برای هر نوع سلیقه .
• سرگرمی و اسباببازی: انواع لوازم اسباببازی و سرگرمی برای کودکان و بزرگسالان. و بسیاری موارد دیگر! از کتابها و سازهای موسیقی تا تجهیزات ورزشی و اشیاء .
۳- ژورنال خبری ، علمی و اقتصادی
گلدن مارت فقط یک فروشگاه آنلاین و تبلیغاتی نیست ،گلدن مارت با داشتن مجلات مفید ،مقالات متنوع و کاربردی شما را در جریان آخرین رویدادهای علمی ، خبری ، اقتصادی و ورزشی قرار میدهد .گلدن مارت فرصتهای ، تجاری و شبکه سازی B2B، تبلیغاتی و مقالات و مجلات مفید و علمی را زیر یک سقف دیجیتالی به همراه میآورد. شما میتوانید نیازهای شخصی خود را از هایپر مارکت بین المللی گلدن مارت تهیه کنید، کسب و کار خود را تبلیغ و فروش خود را گسترش دهید، برند خود را تقویت کنید و یا در جریان آخرین رویدادهای علمی ، خبری ، اقتصادی و ورزشی قرار گیرید . امروز به ما بپیوندید و بخشی از دنیایی باشید که تجارت در آن محدودیتی ندارد. به آینده تجارت با گلدن مارت خوش آمدید.
سوالات متداول
جنگ ایران و اسرائیل
۱. دلایل اصلی دشمنی بین ایران و اسرائیل چیست؟
اختلافات ایدئولوژیک، رقابت منطقهای، پرونده هستهای ایران، حمایت تهران از گروههای مقاومت و نقش اسرائیل در فشارهای بینالمللی بر ایران مهمترین عوامل دشمنی هستند.
۲. جنگ اسرائیل و ایران چگونه آغاز شد؟
جنگ اسرائیل و ایران نتیجه سالها تنش، رقابت منطقهای، حملات سایبری، تهدیدهای نظامی و دخالت قدرتهای خارجی است. در سال ۲۰۲۵، درگیریها با حملات موشکی و پاسخ نظامی دو طرف وارد مرحلهای علنی شد.
۳. نقش قدرتهای جهانی در این جنگ چیست؟
آمریکا، روسیه و کشورهای اروپایی هر کدام با توجه به منافع خود وارد ماجرا شدهاند. آمریکا از اسرائیل حمایت نظامی و سامانههای دفاعی میکند و روسیه نسبت به مداخله غرب هشدار داده است.آمریکا، روسیه و کشورهای اروپایی هر کدام با توجه به منافع خود وارد ماجرا شدهاند. آمریکا از اسرائیل حمایت نظامی و سامانههای دفاعی میکند و روسیه نسبت به مداخله غرب هشدار داده است.
۴. جنگ اسرائیل و ایران چه تأثیری بر اقتصاد جهانی دارد؟
تشدید درگیری موجب نگرانی درباره امنیت انرژی، افزایش قیمت نفت و گاز، و اختلال در تجارت جهانی شده است. تنگه هرمز به عنوان گذرگاه حیاتی نفت در معرض خطر قرار دارد.
۵. مهمترین اهداف حملات دو طرف در این جنگ چیست؟
ایران تأسیسات نظامی و اطلاعاتی اسرائیل را هدف قرار داده و اسرائیل نیز زیرساختهای هستهای و انرژی ایران را بمباران کرده است. هر دو طرف مدعیاند حملاتشان دقیق و هدفمند است.
۶. واکنش کشورهای منطقه به جنگ اسرائیل و ایران چیست؟
کشورهایی چون ترکیه، اردن، عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس از گسترش تنش ابراز نگرانی کردهاند. برخی خواستار آتشبس فوری و برخی دیگر در حال بررسی پیامدهای امنیتی هستند.
۷. آیا احتمال گسترش جنگ به سایر کشورها وجود دارد؟
بله، کارشناسان هشدار دادهاند که هرگونه تشدید تنش میتواند به درگیریهای گستردهتر در منطقه، از جمله ورود گروههایی مانند حزبالله لبنان یا واکنش کشورهای عربی منجر شود.
۸. وضعیت غیرنظامیان در این جنگ چگونه است؟
هزاران نفر در ایران و اسرائیل مجبور به ترک خانههای خود شدهاند. زیرساختهای شهری آسیب دیده و گزارشهایی از تلفات غیرنظامی و بحران انسانی منتشر شده است.
۹. رسانهها چگونه جنگ اسرائیل و ایران را پوشش میدهند؟
رسانههای غربی عمدتاً ایران را متهم به آغازگری میکنند و رسانههای ایرانی و منطقهای بر نقش تاریخی دخالتهای خارجی و دفاع از حاکمیت ملی تأکید دارند. نبرد روایتها بسیار جدی است.
۱۰. راهکار خروج از بحران جنگ اسرائیل و ایران چیست؟
کارشناسان راهحل را در مذاکره منطقهای، احترام به حاکمیت کشورها، توقف مداخلات خارجی و تلاش برای صلح و همکاری منطقهای میدانند. بدون تغییر رویکرد قدرتهای بزرگ، صلح پایدار بعید است.