فرش

تاریخچه فرش

تاریخچه فرش ایرانی

از دیرینه و انسانهای آغازین بشر همواره به دنبال رفع نیازها و حوائج خویش بوده است. به مرور زمان کم کم راهی برای هموار کردن مشکلات خود یافته است. نیاز خوراک ،پوشاک و هموار کردن زندگی در طی سالها انجام شده است. یکی از این نیازها که به مرور زمان  بر طرف می شد ،نشستن برروی زمین سخت و سرد و سفت بوده است. بشر در ابندا با استفاده از پوست حیوانات مشکل خود را برطرف میکردد . اولین زیر اندازهای بشر بسیار اولیه و مشابه نمد بوده اند. ولی در طی گذر زمان به فرشی که حال ما میبینیم تبدیل شده است.

تاریخچه فرش ایرانی قبل از اسلام

باستان شناسان و کارشناسان بر این عقیده استوارند که بافت فرش در آسیا به وجود آمده است. قدیمی ترین فرش جهان فرش پازیریک نام دارد . این فرش در سیبری یافت شده است. گره بکار رفته در این فرش قدیمی ترکی  می باشد . برا اساس مدارک و شواهد بدست آمده این فرش،یعنی فرش پازیریک به دوره هخامنشیان تعلق دارد .فرش پازیریک در حال حاضر در موزه ای در روسیه موجود می باشد.

بسیار جالب است که در همان منطقه ای که فرش پازیریک کشف شده است ،دو فرش دیگر نیز یافت شده. نقش یکی از این فرش های کشف شده 4 مربع دارد که در هرکدام از این مربع ها دو زن با آتشدان و دو زن خدمتگذار پشت آنها دیده می شود . این تصاویر همان تصویر حک شده در کتیبه های ایران باستان است. در فرش یافت شده دیگر نیزنقش  دو شیر وجود دارد که دقیقا بر پیکره بندی تخت جمشید هک گردیده است.

از شواهد قدمت فرش ایرانی میتوان به حمله اسکندر مقدونی به ایران اشاره کرد . در این حمله فرش بسیار ظریف و گسترده ای در مقبره کوروش بزرگ یافت شد.این فتح 331 سال قبل از میلاد مسیح بوده است.

بر اساس نوشته های تاریخ نویسان بعد از آتش سوزی بسیار گسترده در تخت جمشید به دست اسکندر مقدونی گنجینه و خزاین  کشور که مملو از قالی های گرانبها بود از بین رفت. در دروان بعد از میلاد مسیح نیز تکه هایی از فرش یافت شده که به منطقه قفقاز که در ناحیه حکمرانی ایران بوده است باز میگردد.

از دوره اشکانیان اطلاعات زیادی درمورد فرش در دسترس نمی باشد .ولی از یافته ها پیداست که ایرانیان با ارتباط گرفتن با چینیان با ابریشم آشنا شدند . همین باعث شد فرش ابریشمی در این دوره تولید گردید.

همچنین در ادامه باید ذکر کرد که در دوره پادشاهی ساسانی فرش بهارستان وجود داشت .این فرش نامهایی چون مهستان ،بهار خسرو و بهار کسری داشته است. فرش مهستان بعد از حمله اعراب به ایران از بین رفته و تکه تکه گردیده است. این فرش بی نظیر از طلا و نقره و نخ های ابریشم  بافته است.

تاریخچه فرش ایرانی

تاریخچه فرش ایرانی بعد از اسلام

تاریخ نشان میدهد که بعد از ورود اسلام ،هنر بافت قالی و فرش از رونق نیفتاده بود . هرچند که نقش ها متفاوت شد و تصاویر انسان و حیوانات دیگر بکار برده نیمشد . اما بدلیل زیبایی این هنرکاربردی و زیبا محبوبیت بسیاری بین حاکمان مسلمان پیدا کرد. سلاطین از این هنر حمایت میکردند و باعث رواج آن شدند.

در قرن 11 با ورد سلجوقیان فرش بافی تحت تاثیر سبک ترکی قرار گرفت و نقش های انان تاثیری در طرح ایرانیان داشت.اما باید گفت که حتی بعد سقوطشان سبک و روش فرش بافیشان در مناطقی ترک نشین چون شهر تبریز برجا ماند.

یافته هایی از فرش های تکه در مناطقی چون قاهره که به عباسیان برمیگردد و یا به دوره فاطمی و فرش های یافت شده نشانگر رواج این هنر می باشد. در دوران ایلخانی و تیموری قالی بافی در ایران  رونق زیادی داشته است و در دربار مغول دیده می شده است .

اوج هنر قالی بافی و رونق و شکوه آن در دوره صفویه میباشد. که در شهرهای تبریز و قزوین و اصفهان  قالی بافی انجام می شده است.بر اساس تاریخ شاه اسماعیل صفوی با دعوت طراحان از هرات و ایجاد کارگاه های قالی بافی به رواج قالی بافی کمک کرد. شاهان بعد از او نیز این روند را ادامه دادند . همین امر باعث شد شاهکارهای بینظیری خلق شود .

فرش ایرانی بعد از اسلام

شکوه در دروان صفویه

در دروان صفویه قالی بافی دیگر حرفه ای روستایی نبود و در شهرهای بزرگ ایران نیز کارگاه های قالی بافی دایر گردید. و قالیبافی در  شهرهای اصفهان ، کاشان ، تبریز و کرمان  رواج زیادی یافت . و به  طرحهای ترنج دار ، گلدانی ، شکارگاه ، گلدار هراتی ، درخت و بوته ، باغی و لهستانی تقسیم گردید. بعد از دوران حکومت صفویان با ورود و حمله افغانها به ایران این هنر کم رنگ شد و رونقش را از دست داد .ولی در دروان پایانی حکومت قاجاریان دوباره به شکوه خویش بازگشت زیرا فرش های نفیس و با ارزش تبریز به اروپا راه پیدا کرد .این امر باعث شد اروپاییان با رقابتی تنگاتنگ برای گرد آوری فرش های عتیقه تلاش کنند.قابل حدس است که منابع فرش های عتیقه محدود باشد،و پس از مدتی به اتمام برسد. پس با اتمام آن شرکت های آمریکایی،انگلیسی و آلمانی کارگاه های گسترده ای در تبریز و کرمان ایجاد کردند.

در دروان پهلوی نیز فرش بافی در روستا و منزل ادامه داشت ولی از اقدامات پهلوی ایجاد شرکت فرش بود .هچنین  وضع قانون برا بهبود شرایط قالی بافان و منع استفاده از کودکان زیر 12 سال برای قالی بافی بوده است.

بعد از انقلاب اسلامی نیز قالی بافی رونق بسیاری گرفت. برترین طراحان زیباترین نقش ها را ترسیم میکنند و قالی بافان شاهکار های بینظیری را ارائه میدهند . همین امر باعث شده است که کشور ما از بزرگ ترین صادر کنندگان فرش باشد.و این محصول به 32 کشور دنیا صادر شود . و اهمیتی گشترده در صادرات غیر نفتی داشته باشد.

تاریخچه فرش ایرانی

مهمترین شهرهای بافت قالی در ایران

از جمله قدیمی ترین شهر های ایران که قالی بافی در آن سابقه تاریخی و طولانی دارد میتوان به شهرهای زیر اشاره کرد .

منطقه آذربایجان شهرهای :  تبریز،اردبیل،مراغه

منطقه اصفهان شهرهای : نایین،جوشقان

منطقه خراسان شهر های : مشهد،بیرجند،سبزوار،بجنورد،فردوس،تربت،قائنات و…

مناطقی چون :کرمان،همدان،کاشان،کرمانشاه،اراک،ملایر،سیستان و بلوچستان،فارس و …

گروه تجاری گلدن مارت تامین کننده انواع محصولات ایرانی و خارجی همواره در خدمت مشتریان عزیز می باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *