طبیعت میوهای را ارزانی داشته که سرشار از مواد مغذی و ارزشمند است. خرما میوهای است که در مناطق گرمسیری به خوبی رشد کرده و بیشتر قسمتهای آن قابل استفاده است. خرما را میتوان به عنوان یک غذای کامل نیز در نظر گرفت. به همین دلیل در بسیاری از مناطق گرمسیری دنیا کاشت درخت نخل خرما رواج دارد. درختی که به لطف میوه ارزشمندی که دارد، برای انسان بسیار مقدس و ارزشمند است.
نگاهی به تاریخچه پیدایش خرما
برخی از میوهها و خوراکیهایی که در طبیعت وجود دارند، کاشف مشخصی ندارند. کاشف خرما نیز به درستی مشخص نیست. اولین نشانهای وجود خرما به 6000 هزار سال تا 8000 سال قبل باز میگردد.
محققان زیادی در طول سالیان متمادی در مورد این میوه تحقیق کردهاند. اولین چیزی که نظر آنها را به خود جلب میکند، شکل ظاهری درخت است. از نظر ظاهری درخت نخل شبیه به درختانی است که دوران اولیه زمین در باتلاقها و مردابها رشد میکردند.
اولین نشانهای وجود این میوه به دورانی باز میگردد که بین النهرین و حوزه خلیج فارس اولین تمدنها و یکجا نشینیها را به خود دیده است.
در کتابهای مذهبی و مقدس ادیان مختلفی از جمله مسیحیان و مسلمانان در مورد خرما صحبت شده و از خواص آن صحبت کردهاند. به همین دلیل این میوه مقدس نیز به شمار میآید.
کاشف خرما و درخت آن بدون شک اولین انسانهایی بودند که در کنار هم زندگی را شروع کرده و یکجا نشینی را انتخاب کردند. این درخت سالهای طولانی شرایط آب و هوایی زمین را تاب آورده است و هر بار از خاکستر دوباره متولد شده است. به همین دلیل در زبان انگلیسی به خرما فونیکس یا ققنوس میگویند. پرندهای که میسوزد و از خاکستر خود دوباره متولد میشود.
مراحل کاشت خرما
پرورش درخت خرما و مراحل کاشت خرما دو مورد بسیار مهم هستند. اما کاشت درخت خرما به دو صورت پاجوش و دانه انجام میشود. به دلیل نر و ماده بودن درخت خرما، روش پاجوش سریعتر خواهد بود. پاجوش درواقع به جوانهای میگویند که روی ساقه یا ریشه رویده است. پاجوش درخت ماده، ماده و پاجوش درخت نر، نر است. پاجوش با دیلم لبه تیز از درخت مادر جدا میشود.
پاجوش کنده شده را در محیط نیمه بسته قرار داده و 3 سال از آن مراقبت میکنند. سپس زمانی که قدش به 40 سانت رسید، آن را در خاک میکارند.
اما مراحل کاشت خرما به ترتیب زیر شروع میشود. این ترتیب شامل زمانی است که پاجوش آماده است.
_ آماده کردن خاک: خاک برای کاشت پاجوش به خوبی شخم زده شده و سپس درون آن را چالههای به عمق 1/5 متر حفر میکنند. حفره را با کود حیوانی و خاک تا نیمه پر میکنند.
_ کاشت پاجوش: مرحله بعدی نیز کاشن پاجوش است. درختان خرما باید 8 تا 10 متر از هم دور باشند. پس هر پاجوش را به این فاصله میکارند. ریشه نیز نباید از 15 سانتی متر بالاتر از خاک و 50 سانتی متر بیشتر زیر خاک باشد. برای جلوگیری از آسیب پاجوش توسط نور خورشید یا حیوانات، اطرافش را با برگ درخت خرما میپوشانند.
تاريخ كاشت
كشت پاجوش در دو فصل بهار و پاييز امكان دارد ولي بهترين موقع كاشت اوايل بهار مي باشد.
فاصله كاشت
بهترين فاصله براي كشت نخل 8*8 مي باشد. چنانچه قرار باشد بين نخلها اقدام به كشت اشجار ديگر مانند مركبات نمايند حداقل فاصله نخلها بايد 12*12 باشد . در نخلستانهاي فعلي در مناطق مختلف كشور فواصل نخلها بسيار كم و در اكثر نقاط 5*5 متر مي باشد.
انتخاب خاک مناسب برای رشد درخت خرما
خرما تقریبا برای رشد خود توقع زیادی ندارد. به خصوص که با خاک شور به خوبی کنار میآید. اما خاکهای رسی، خاک شور و خاک شنی که مواد مغذی کمی دارند، برای کاشت خرما مناسب نیستند. بهترین خاک برای رشد درخت خرما، خاکی است که مواد آلی و معدنی خوبی داشته و سبک باشد.
انتخاب بهترین آب و هوا برای کاشت درخت نخل
کاشت درخت نخل خرما باید در مناطقی انجام شود که تابستانهای طولانی، داغ و خشک دارند. اما به این دلیل خرما به محیط خشک نیاز دارد، زیرا در طول سال 5 الی 7 ماه از آن را مشغول گرده افشانی است.
وجود رطوبت و باران میتواند گردهها را خراب کرده و یا عملکرد گرده افشانی را تحت تاثیر قرار دهد. اما در سوی دیگر، خرما برای رشد و نمو خود به آب زیادی نیاز دارد. بنابراین آن را تنها در جاهایی کاشت میکنند که دسترسی به منابع آبی فراوان وجود داشته باشد.
بهترین آب و هوا برای کاشت درخت نخل مربوط به محیطهایی است که شرایطی مانند بیابانهای نیمه گرمسیری دارند. بهترین مناطق با این مشخصات از نظر آب و هوایی رمان، بم، بلوچستان، اهواز، آبادان، قصرشیرین، خرمشهر، یزد و بعضی نواحی مرکزی ایران هستند. این مناطق بهترین آب و هوا را برای کاشت درخت نخل خرما دارند.
آبرسانی برای کاشت خرما
حال میخواهیم درباره نحوه آبیاری خرما صحبت کنیم. همان طور که گفتیم، خرما درختی است که به آب زیادی نیاز دارد. به همین دلیل در برخی مناطق از جمله خرمشهر و آبادان از آبیاری به کمک جز و مد دریا کمک میگیرند. جوی و پشته آب را به سمت نخلستانها روانه میکند.
در مناطق دیگری مانند شادگان از آبیاری به روش جوی و کرتی استفاده میشود. نهرهای آبی در نخلستان جریان داشته و آن را به روش غرقابی آبیاری میکند.
در نهایت، مناطقی که آب کمتری دارند، مانند بلوچستان، درخت خرما را در کرتهای گندم و برنج میکارند. در حین آبیاری برنج و گندم، خرما نیز آبیاری میشود. البته آبیاری قطرهای نیز اکنون بسیار متداول شده و در بسیاری مناطق از آن استفاده میکنند.
انواع رقم خرمای کاشتی
خرماهای کاشتی از نظر ارقام به 3 نوع تقسیم میشوند. ارقام تر، ارقام نیمه خشک و ارقام خشک. خرماهای مضافتی، خاصویی، خنیزی، برحی، شاهانی و کبکاب در لیست ارقام خرماهای تر قرار میگیرند.
همچنین خرماهایی مانند پیارم، زاهدی، توری، مجول، دیری، قصب، اشرسی، دیری، سویدانی، خضراوی، دجله نور، ربی استعمران و شهابی نیز در لیست ارقام خرماهای نیمه خشک و خشک قرار میگیرند.
البته خرماهای دیگری نیز در جنوب کشور کاشت میشوند. اما مهمترینها مواردی بودند که بیان کردیم.
آفت ها و بيماري هاي مهم خرما
سرخرطومي حنايي رنگ خرما
سرخرطومي حنايي يك آفت جديد است كه از سال 1369 در روي تعدادي از نخل ها مشاهده و مطابق شواهد از كشور پاكستان وارد شدهاست.
كنه گردآلود خرما يا كنه عنكبوتي خرما:
اين آفت در اكثر سالها در نخلستانهاي كم آب ديده مي شود و از شيره نباتي برگ و ميوه نخل ها تغذيه مي كند. اين آفت علاوه بر گردآلودكردن برگها و ميوه هاي خرما به علت مكيدن شيره گياهي به آنها رنگ خاكستري يا نقره اي مي دهد. روش مبارزه با اين آفت عبارت است از : آبياري به موقع نخلها – هرس نخلها- رعايت فاصله كاشت و جلوگيري از ايجاد گرد و غبار در نخلستان ها مي باشد.
موش هاي صحرايي
از آفات عمده و معمول نخلهاي خرما انواع موش ها مي باشند.
موش ها علاوه بر تخريب كانال هاي آبياري به ريشه و حتي تنه نخل هاي خرما خسارت قابل توجهي وارد مي كنند و بهترين روش براي مبارزه با موش ها به كاربردن علف كشهاي مناسب و انجام عمليات شخم و ديسك هر چهارماه يكبار مي باشد.
زنجره
زنجره خرما يكي از مهمترين آفت هاي نخل مي باشد. زنجره ها در ابتدا بر روي برگ هاي نخل زندي مي كنند . براي مبارزه با زنجره بايد چنين عمل كرد:
- هرس كردن به موقع نخل به طور ساليانه
- رعايت كردن فاصله كاشت نخل ها
- استفاده از سم هاي فسفره
آفات ديگر نخلستانهاي عبارت اند از:
- سوسك كرگدني
- چوب خوار نخلستانها
- سپردار معمولي خرما
- ميوه خوارهاي خرما
نتیجه گیری
بدون شک اگر بخواهیم در مورد این که خرما چیست؟، خواص و تاریخچه آن صحبت کنیم، به صدها صفحه و روزها زمان نیاز داریم. اما کاشت درخت نخل خرما و مراحل کاشت خرما و البته اطلاع از زمان مناسب کاشت خرما میتواند اطلاعات مفیدی به شما بدهد. اگر بخواهید در خانه یک درخت خرما داشته باشید، میتوانید دست بکار شده و کاشت آن را شروع کنید. همان طور که نقل میکنند، شمار خواص خرما به اندازه روزهای سال است. پس با کاشت، داشت و برداشت آن میتوانید از خواص بینظیرش بهره ببرید.
بیو الکسیرو (Bio Elixiro)با سابقه طولانی در تحقیق ،آزمایش و تولید مواد ارگانیک و داشتن چندین شعبه در سراسر دنیا تلاش میکند ،تا با ارائه محصولات طبیعی و ارگانیک گامی بلند برای سلامتی مشتریان خود بردارد.گروه تجاری گلدن مارت تحت برند بیو الکسیرو (Bio Elixiro) محصولات ارگانیک و طبیعی زیر را با مواد اولیه با کیفیت و بسیار مرغوب ارائه میدهد.
- • -خشکبار (پسته ، بادام،کشمش ،فندق ،بادام هندی و…).
- • -میوه خشک.
- • -ادویه جات (زعفران ،هل ،زیره و…).
- • -زرشک.
- • -زعفران و مشتقات آن از قبیل:
- • زعفران نگین
- زعفران سوپر نگین
- زعفران سرگل
- رعفران دخترپیچ
- • شربت زعفران.
- • نبات زعفرانی.
- • چای و دمنوش.
- خرمای پیارم
- خرمای مضافتی
- خرمای زاهدی
- خرمای کبکاب و غیره
- انواع فراورده های خرما :
- کلوچه خرما
- قهوه خرما
- شیره خرما
برای تهیه این محصولات در هرجایی از دنیا که هستید فقط کافی است با کارشناسان گلدن مارت تماس بگیرید و محصول بیو الکسیرو (Bio Elixiro) را سفارش دهید.
1 دیدگاه در “آشنایی با کاشت درخت نخل خرما”